In mijn herinneringen begint de sfeer van het Chinees Nieuwjaar aan het begin van de wintervakantie. Op de binnenplaats worden rijen met zoute, gedroogde vis en zogenaamde "sojasaus vlees" (酱油肉 jiàngyóu ròu）opgehangen. Dit vlees moet een paar dagen in gekruide sojasaus worden gemarineerd en wordt hierna opgehangen in de tocht.
Ook wordt er voor de gelegenheid een speciale soort nieuwjaars rijstcake (年糕 niángāo) gemaakt. De uitspraak klinkt hetzelfde als de uitspraak voor Jaar Hoog, wat de betekenis draagt dat alles het komende jaar beter zal gaan dan het afgelopen jaar.
Ook begint de grote, jaarlijkse schoonmaakbeurs. Beddengoed wordt vernieuwd, ramen worden gepoetst, de vloer wordt gewassen... In het hele huis mag geen stofje meer te zien zijn. Wij noemen dat 换新 (huànxīn), wat letterlijk "vernieuwen" betekend. Kinderen vinden dit natuurlijk hélemaal niet leuk, moeders perfectionistische oog ziet alles. Toch overwint de heugelijke verwachtingen voor het nieuwjaarsfeest het soms weer over alle tegenzin. Zo wachtten wij als kinderen altijd met gemengde gevoelens op oudejaarsnacht (除夕 chúxì).
De dagen zijn koud en warm. Nu en dan knalt er vuurwerk. Hoe ver weg je ook bent, iedereen probeert deze avond thuis te komen. Het vervoer wordt extra druk en soms is het zo erg, dat je niet meer aan tickets kan komen.
Volwassenen komen eerder naar huis. Ze slachten de kippen en het vis en bereidden zo een verse maaltijd voor. De kinderen zetten nog de puntjes op de i voor het huishouden en schrobben de laatste kleertjes schoon. Je mag immers de eerste paar dagen van het nieuwe jaar geen werk verrichten. Iedereen probeert rust te nemen. Anders betekend het dat je het hele jaar door moet werken
Steeds minder mensen begeven zich op straat, in de lucht ruik je alleen de geur van vuurwerk en de lampionnen lichten één voor één op. Porseleinen wijnbekers worden volgeschonken met witte, Chinese rijstwijn.
De kinderen zitten allang aan tafel, met hongerige, gretige ogen. Het moment dat de ouders op hun plek zitten, slaan ze toe. Op deze avond zijn er immers speciale gerechten, gerechten die gedurende het jaar niet zo vaak worden geserveerd. Ik kan me herinneren dat er bij ons op tafel elk jaar een gerecht lag met selderij en waterkastanjes. Ik vond de kastanjes heerlijk, maar de geur van selderij kon ik niet uitstaan. Daarom at ik dit gerecht altijd met mijn neus dichtgeknepen.
Zelfs de strengste ouders, laten alles toe deze avond. Je hoort alleen gelach. Onderwerpen die een slechte stemming teweegbrengen, zijn niet toegestaan. Boven alles zijn natuurlijk de rode zakjes (红包 hóngbāo) onmisbaar. Dit zijn kleine, mooie, rode envelopjes met geld. Die worden gegeven door ouders aan de kinderen, als een soort gelukszegen.
Wat net zo onmisbaar is, is de grote Chinese Nieuwjaarsshow. Met de comfort van een warm dekentje en het geroezemoes van vuurwerk, kijken we de show met het hele gezin. Terwijl we één voor één de acts beoordelen. Sommige van deze acts zijn zo geliefd bij het publiek dat ze het tweede jaar viraal gaan door het land. Bijvoorbeeld een grappige quote of een mooi liedje.
Op de eerste dag van het nieuwe jaar, krijgen de kinderen nieuwe kleren. Op de tweede dag gaat het gezin erop uit en bezoekt alle andere familie. Een populair cadeau van toen waren een soort dadels en longan in een mooi doosje. Later werd dat een grote fles slaolie of een doos drank. Ook de verpakking werd steeds extravaganter.
Zoveel jaren zijn voorbij gegaan en China ontwikkelt zich zo snel. De dingen die je vroeger alleen rond nieuwjaar kon krijgen, zijn nu normaal geworden.
De sfeer van Nieuwjaar wordt steeds minder en het gevoel van vroeger kan ik niet meer terugvinden. Ook wordt het Chinees Nieuwjaar steeds meer bekend over de wijde wereld. Steeds meer mensen vragen aan ons: "Vieren jullie ook Chinees Nieuwjaar?".
Dan zeg ik altijd, "Hier mis ik het authentieke nieuwjaarsgevoel, dus ik heb geen interesse om het te vieren."
Wat is deze authentieke nieuwjaarsgevoel voor mij dan? Het hele gezin rond de tafel, grappende zussen en broers, de rode zakjes van de ouders, de Nieuwjaarsshow die de hele nacht blijft doorgaan, porseleinen wijnbekers en natuurlijk selderij met waterkastanjes.
Wan&An
Tekst en illustraties mogen niet verspreid worden zonder toestemming
Comments